İSTANBUL – Yerel seçime 19 gün kaldı. Seçime girecek partiler, yayımladıkları seçim bildirgelerinde seçilmeleri durumunda İstanbul’da ne yapacaklarını sıraladı. Yerel seçim öncesi özellikle İstanbul’da en çok konuşulan başlıklardan biri de adayların sokak hayvanlarıyla ilgili ne tür bir tasarruf geliştireceği oldu. Partilerin seçim beyannamelerinde adayların vaatleri arasında sokak köpeklerini toplayacağını söyleyen de ‘daha iyi bir yaşam’ için barınak sayısını artıracağını söyleyenler de var. AK Parti, CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Yeniden Refah Partisi ile Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nin (DEM) sokak hayvanlarıyla ilgili vaatlerini inceledik.
SOKAK HAYVANLARIYLA İLGİLİ İKİ FARKLI EĞİLİM
Sokak hayvanlarıyla ilgili tartışmalarda iki farklı eğilim mevcut. Köpekler tarafından ısırılan insanlar, ‘güvenlik’ endişesi taşıdıkları gerekçesiyle sokak köpeklerinin toplatılmasını savunuyor. Hayvan hakları aktivistleri ise hayvanlara barınaklarda kötü muamele yapıldığını, aç bırakılıp topluca öldürüldüklerini söylüyor. 2021’de Antep’te bir çocuğun köpek tarafından ısırılması sonrası başlayan tartışmalar yerel seçimlere kadar uzandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da tartışmayla ilgili açıklama yapmış, sokak hayvanlarının yerinin barınak olduğunu savunmuştu. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’na atıfta bulunan hayvan hakları aktivistleri yasada tanımlanan “sokaklar hayvanların doğal yaşam alanlarıdır” maddesini hatırlatıyor. Sokak hayvanlarıyla ilgili tartışma toplumun genelinde olduğu gibi siyasi partilere de yansıdı. Peki, siyasi partiler yerel seçim öncesinde hangi vaatte bulunuyor?
CHP: SOKAK HAYVANI NÜFUSUNUN ARTMASININ ÖNÜNE GEÇECEĞİZ
CHP’nin 2024 Yerel Seçim Bildirgesi’ne göre sokak hayvanları konusunda merkezi yönetim ile iş birliğine vurgu yapılıyor. Hayvan bakımevlerinin kurulmasının zorunluluk olduğu belirtilen bildirgede, “Hayvan refahını gözeterek hayvan edinenlerin süreçlerini takip edecek, sokağa hayvan terk edilmesinin ve sokak hayvanı nüfusunun artmasının önüne geçeceğiz” deniliyor. CHP, yönettikleri büyükşehir belediyelerinde veteriner işleri daire başkanlıklarını uygulamaya koyacaklarını ifade ederek, il ve ilçe belediyelerinde de veteriner işleri müdürlüklerini yaygınlaştıracaklarını kaydediyor.
AK PARTİ: KADINLARIMIZA VE ÇOCUKLARIMIZA TEHDİT OLMAKTAN ÇIKARACAĞIZ
AK Parti ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne aday gösterdiği Murat Kurum’un seçimi kazanması durumunda, ‘sokak hayvanı ve insan çatışmasını’ önleyeceklerini vadediyor. Murat Kurum, sokak hayvanlarıyla ilgili tam da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın söylediği gibi hayvan barınaklarını işaret ediyor. Kurum, İstanbul’da hayvan barınağına ait bir yatırım yapılmadığı eleştirisini yaparak, bu sorunu izleyen tarafta olmayacaklarını ifade ediyor. Kurum, yapacaklarını şöyle anlatıyor:
“Bununla ilgili sokak hayvanlarına hayvan bakım alanları yapacağız. Bunu sokak hayvanları olarak değerlendirmemek lazım. Evcil hayvanların sahipleneceği alanlar olarak bakmak lazım. Her ilçemizde İstanbul genelinde de bir Anadolu bir Avrupa yakasında olmak üzere büyük hayvan barınaklarını inşa edip sokaktaki sahipsiz yavrularımızı o hayvan barınaklarında bakacağız. Orada kadınlarımıza, çocuklarımıza tehdit olmaktan çıkaracağız. O hayvan barınaklarında onların rehabilitasyonlarını yapacağız.”
SAADET PARTİSİ: BAŞIBIŞ SOKAK KÖPEKLERİNİ TOPLAYACAĞIZ
Sokak hayvanlarıyla ilgili en ‘radikal’ söyleme sahip aday Saadet Partili Birol Aydın. İstanbul’un sokaklarında başta çocuklar ve yaşlılar olmak üzere ‘bütün vatandaşlar için yaşanabilir, güvenli ve ölüm tehlikesi olmayan sokakları oluşturacaklarını’ belirten Aydın, “İstanbul’un sokaklarına inmiş köpek sürülerinin bir çocuğumuza daha dişlerinin geçirmemesi için ne gerekiyorsa biz yapacağız! Bu bağlamda, yaygın bir popülasyona ve kriz durumuna ulaşmış ölüm tehlikesi saçan başıboş sokak köpeklerini toplayacağız” diyor.
İYİ PARTİ: SOKAK KÖPEKLERİNİN UYGUN OLANLARINI ARAMA-KURTARMA EKİBİNE KATACAĞIZ
İYİ Parti’nin adayı Buğra Kavuncu ise sokak hayvanlarını korumak ve sosyal yaşamda İstanbulluların güvenli yaşam sürdürmeleri için orman bölgelerinde yeni ‘alanlar’ oluşturacaklarını belirtiyor. Kavuncu, seçilmesi durumunda sokak hayvanlarıyla ilgili projelerini şöyle anlatıyor:
“Orman bölgelerinde cinslerine ayrılmış vaziyette, tel örgüyle sınırlandırılmış, yemek ve veterinerlik hizmetleri verilecek şekilde kısırlaştırılarak yaşam alanlarında bulundurulması sağlanacak. İstanbul’da bulunan hayvan barınaklarında 24 saat veterinerlik hizmeti verilecek. Sokak köpeklerinin uygun olanlarının arama-kurtarma eğitimleri verilerek sahiplendirilmesi sağlanacak. Sahiplenme talep eden vatandaşların sahiplenilecek hayvanlar için gerekli aşı masrafları İBB tarafından karşılanacak. Barınaklarda 7 gün 24 saat esasıyla kameralı takip yapılacak.”
YENİDEN REFAH PARTİSİ: BAŞIBOŞ KÖPEKLER SOKAKLARI İŞGAL EDİYOR
Yeniden Refah Partisi’nin adayı Mehmet Altınöz de sokak hayvanlarıyla ilgili bakış açısını şöyle anlatıyor: “Hayvanseverlik adı altında sokaklarımız başıboş sokak köpekleri tarafından işgal ediliyor ve milletimizin can güvenliği açıkça hiçe sayılıyor.” ‘Ahlaklı belediyeciliğin şefkat olduğunu’ belirten Altınöz, Yeniden Refah Partisi’nin sokak hayvanlarıyla ilgili perspektifini şöyle anlatıyor:
“Hz. Ömer, ‘Dağlara buğdaylar serpin. Müslüman ülkede kuşlar aç demesinler’ sözüyle inancımızda insana verilenin yanı sıra diğer canlılara da verilen değeri dile getirmiştir. Hemen her gün bir vatandaşımızın ölümü ya da yaralanmasıyla sonuçlanan başıboş köpek tartışmalarında milletimizin vicdanını sorgulamaya kalkan ‘mama lobisi’, ecdadımızın asırlar önce yaptığı kuş evlerinden bihaberdir. Bugün şehirlerde hemen her gün bir çocuğumuzun hayatına kasteden başıboş sokak köpeği sorununu ahlak ve adaletten şaşmayan Yeniden Refahlı Belediyeler çözecek. İlk adımda, sokakların ve parkların önce çocuklarımızın olduğu bilinciyle sokak hayvanları için yaşanabilir, modern, konforlu barınaklar inşa edeceğiz.
Barınaklarımızda mutlaka yeterli sayıda veteriner ve uzman görev yapacak. Bu barınaklardan hayvan sahiplenenlere su ve emlak vergilerinde yüzde 25 indirim uygulayacağız. Hayvanseverlerimiz için barınaklara belediye imkânları ile ücretsiz ulaşım sağlayacağız. Ayrıca evcil hayvanlar için yeni düzenlemeleri hayata geçireceğiz.”
DEM PARTİ: SOKAK HAYVANLARINI YEREL YÖNETİMDE KENTİN DOĞAL BİLEŞENİ OLARAK GÖRÜYORUZ
DEM Parti ise sokak hayvanlarıyla ilgili doğadaki tüm canlıların yaşamının devamlılığının esas alınacağını belirtiyor. Bu yönde politikalar geliştireceklerini belirten DEM Parti, “Kentlerde yaşayan hayvanların yerel yönetimlerce kentin doğal bileşeni olarak görülmesini sağlayacak düzenlemeler yapacağız” ifadelerine yer veriyor. Sokak hayvanlarına yönelik kötü muamelenin önleneceği vaadinde bulunan DEM Parti, İstanbul’da seçilmeleri durumunda sokak hayvanlarıyla ilgili yapacaklarını şöyle sıralıyor:
“Sokak hayvanlarına yönelik kötü muameleyi önleyeceğiz. İstanbul sokaklarında bir tek hayvanın zarar görmemesi için hayvan hakları savunucusu kurumlarla, meslek odaları ve hukukçularla işbirliği içerisinde olacak; her mahallede farkındalık eğitimleri düzenleyeceğiz. Hayvanları ölüme terk eden barınakları, hayvanat bahçelerini, yunus parklarını, hayvan üretimi ve satışı yapan konut ve iş yerlerini kapatacağız. İstanbul’da sokak hayvanları için bakım ve beslenme merkezleri kuracağız. Tüm sokak hayvanları için sokaklara besleme odakları ve suluklar yerleştirecek ve koruma amaçlı yasal uyarı tabela ve afişlerini yaygınlaştıracağız. Belediyelerimizde tam teşekküllü ve ücretsiz veterinerlik hizmeti vereceğiz. Hayvanları korkutan ve onlara zarar veren havai fişek kullanımını yasaklayacağız. Kış soğuklarına ve yaz sıcaklarına karşı geçici barınma alanları oluşturacağız.”
