Yolculuk başlar başlamaz karşınıza çıkan manzara, hava yolu şirketlerinin koltuk sınıflandırması stratejisinin somut bir yansıması. Siz ekonomi sınıfında sıkış tıkış oturmaya çalışırken; kabinin diğer yüzü, ayaklarını uzata uzata seyahat eder.
Evet, zaten tam olarak da bu rahatlık için ekstradan para ödüyorlar ancak uçağın ön tarafındaki birkaç koltuk nasıl oluyor da arka tarafındaki yüzlercesinden daha fazla para kazandırıyor?
Ekonomi sınıfı yolcular uçağı dolduruyor olabilir ama asıl para premium kabinlerde dönüyor.
Bir örnekle açıklayalım: Türk Hava Yolları’nın 777 uçağı ile İstanbul’dan Kıbrıs’a gitmek istiyorsunuz. Bu uçuş için ekonomi sınıfı bir biletin ortalama fiyatı 2.000 TL. Tüm ekonomi koltukları dolduğunda, THY bu bölümden 244.000 TL kazanıyor.
İşin ilginç yanı, business bölümü yalnızca 40 koltuğa rağmen kişi başı 7.410 TL ile toplam 296.400 TL para kazandırıyor. Yani burada asıl paranın özel sınıflandırmada döndüğünü anlayabiliriz.
Ama bu örnekteki gibi yüksek fiyatlar her zaman geçerli değil.
Eğer biletinizi başka bir şehirden alıp aktarma yaparak bu uçuşa katılırsanız fiyatlar düşüyor. Fakat yine de hava yolunun gelirinin büyük kısmı az sayıda premium yolcudan geliyor.
Ticari havacılık tarihi aslında hep bir sınıf meselesiydi. Başlarda uçmak o kadar pahalıydı ki herkes âdeta birinci sınıf muamelesi görüyordu.
Zamanla hava yolları daha fazla insanı uçurabilmek için maliyetleri düşürme yoluna gitti ve böylece farklı sınıflar ortaya çıktı. İşin özü, hava yolları aynı ürünü deneyimlerle süsleyerek farklı fiyatlara satıyor.
Hava yolculuğunun ilk sınıflandırılması posta taşımacılığıyla başladı ve zamanla daha fazla sınıf eklendi.
1969’da Boeing 747’nin uçuşa geçmesi ve Concorde gibi projeler, hava yollarına lüks sınıflar oluşturma fırsatı verdi. Ancak deregülasyonla birlikte hava yolları, fiyatları tamamen kendileri belirlemeye başladı ve bu da farklı sınıflar arasındaki farkın daha da belirginleşmesine yol açtı.
Günümüzde birinci sınıf ve business sınıf arasındaki deneyim farkı giderek azalıyor ve birçok hava yolu, daha fazla kazanç elde etmek için birinci sınıfı kaldırıp yerine daha fazla business sınıf koltuğu ekliyor. Bunun sebebi ise bir uçağın tamamen premium yolcularla doldurmanın neredeyse imkânsız olması.
İlginizi çekebilecek diğer içeriklerimize aşağıdan göz atabilirsiniz:
